Kredyt hipoteczny po rozwodzie

W kolejnym artykule z cyklu Porad prawnych odpowiemy jak regulowana jest kwestia kredytu hipotecznego po rozwodzie. Niestety, przerwanie związku małżeńskiego nie zawsze oznacza koniec naszych kłopotów.

W obecnych czasach większość z nas dąży do możliwie szybkiej samodzielności, której niewątpliwym przejawem jest posiadanie własnych czterech kątów. Najprostszą drogą wydaje się uzyskanie kredytu hipotecznego i następnie zakup mieszkania lub domu. Nierzadko decyzja taka zapada po zawarciu związku małżeńskiego. Co jednak w sytuacji, gdy małżeństwo zostaje rozwiązane przez rozwód? Czy to orzeczenie reguluje również kwestię zaciągniętego przez współmałżonków kredytu? Niestety nie.

Zgodnie z treścią art. 31 § 1 zd. 1 ustawy kodeks rodzinny i opiekuńczy „Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).(…)”. Po rozwodzie należy więc zgromadzony przez współmałżonków majątek podzielić.

Podziałowi podlegają niestety wyłącznie aktywa, do których nie sposób zaliczyć zaciągniętego kredytu. W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowane jest stanowisko, że długów zaciągniętych przez oboje małżonków nie można rozliczać przy podziale wspólnego majątku, gdyż mimo takiego podziału dług nadal się utrzymuje ( tak: postanowienie (7) SN z 5 grudnia 1978 r., III CRN 194/78, OSNC 1979, Nr 11, poz. 207).

Jak sytuacja taka wygląda z punktu widzenia banku? Dla tegoż podmiotu współkredytobiorcami są nadal byli małżonkowie i ponoszą solidarną odpowiedzialność za spłatę całego roszczenia.

Co zrobić w takiej sytuacji? Przede wszystkim sprawdźmy dokładnie umowę zawartą z bankiem, może się bowiem okazać, że znalazły się w jej treści zastrzeżenia, które pomogą nam w rozwiązaniu problemu. Jeżeli nie – możemy skorzystać z instytucji tzw. przejęcia długu, uregulowanej w treści art. 519-525 ustawy kodeks cywilny. Przytoczę treść pierwszego z powołanych przepisów, zgodnie z którym:

§ 1. Osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (przejęcie długu).

§ 2. Przejęcie długu może nastąpić:

1) przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron;

2) przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela; oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.

Pamiętajmy jednak, by wszelkie podjęte przez nas działania konsultować z bankiem. Bez jego zgody nie uzyskamy zamierzonego przez nas skutku prawnego. Ważne jest również, iż bank przed podpisaniem stosownego aneksu sprawdzi raz jeszcze zdolność kredytową małżonka, który zamierza dług przejąć i wyniki dokonanej analizy mogą się okazać niekorzystne dla tegoż małżonka.

Oczywiście, jeżeli każde z byłych współmałżonków posiada inne nieruchomości, w których może zamieszkać zakupione mieszkanie można wynająć i otrzymywany czynsz najmu przeznaczać na poczet rat kredytu. Pozostaje na koniec jeszcze jedno rozwiązanie, którego zwykle staramy się uniknąć, tj. wspólna sprzedaż mieszkania a następnie spłata kredytu w banku, oczywiście również w porozumieniu z tą instytucją finansową.

Rozwiązanie, na które się zdecydujemy zależy od okoliczności konkretnego przypadku.

Wpis ten ma charakter bardzo ogólny, moim celem było jednak uzmysłowienie czytelnikowi znajdującemu się w tożsamej sytuacji, iż rozwód nie zawsze oznacza koniec naszych kłopotów, pozostaje bowiem wiele nie uregulowanych kwestii.

Radca prawny

Ewa Ciesielska