Muzeum na kółkach zawita do Nieborowa i Łowicza

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN we współpracy z Muzeum w Łowiczu oraz Urzędem Miasta w Łowiczu zaprasza do obejrzenia projektu „Muzeum na kółkach”. Nowoczesna ekspozycja połączona z bogatym programem edukacyjnym w telegraficznym skrócie przybliży historię tysiąca lat dziejów społeczności żydowskiej w Polsce.

Projekt do końca kwietnia 2017 roku odwiedzi 71 miejscowości. W dniach od 10 do 13 marca mobilna ekspozycja zatrzyma się w Nieborowie, zaś od 15 do 17 marca Muzeum będzie gościć w Łowiczu. Wśród wielu atrakcji są wycieczka śladami lokalnych społeczności żydowskich, projekcja filmu „Hummus”, warsztaty, wystawy, prelekcje czy koncert muzyki Klezmerskiej.

Centralnym punktem wystawy jest interaktywna mapa każdego miasta, które odwiedza „Muzeum na kółkach”, na której zostały opisane ważne miejsca związane z lokalną historią żydowską. Wystawa opowiada również o współistniejących i przenikających się językach, którymi posługiwali się Żydzi - jidysz, hebrajskim, polskim i białoruskim. Projekt jest podziękowaniem dla lokalnych liderów i aktywistów, którzy poświęcają swój czas i środki na dbanie o pamięć o polskich Żydach.

„Muzeum na kółkach” zaprasza widzów do interakcji, dzielenia się własnymi wspomnieniami oraz odkrywania zapomnianego dziedzictwa. Ekspozycji towarzyszyć będzie szereg działań edukacyjnych i kulturalnych. Zwiedzanie wystawy i udział w zajęciach prowadzonych przez animatorów są bezpłatne.

W dniach 10-12 marca mobilne "Muzeum na kółkach" odwiedzi Muzeum w Nieborowie i Arkadii. Oprócz zajęć edukacyjnych, wydarzeniu będą towarzyszyć spotkania przygotowane przez nieborowskich muzealników. Poniżej szczegółowy harmonogram:
10.03.2017 
10:00- 18:00 Wystawa „Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata”/ Sień Główna, Pałac w Nieborowie
18:00- 20:00 Promocja książki Moniki Sznajderman „Fałszerze pieprzu. Historia rodzinna” oraz autorskie czytanie poezji Anny Piwkowskiej / Sala Biała, Pałac w Nieborowie.

11.03.2017
10:00- 16:00 Otwarcie pawilonu „Muzeum na kółkach”/ Główny podjazd przy Pałacu w Nieborowie
10:00- 18:00 Wystawa „Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata”/ Sień Główna, Pałac w Nieborowie
16.00- 18.00 Spotkanie z dr Jarosławem Durką „Działalność konspiracyjna Izabelli  (Belalli - odznaczonej medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata), Edmunda i Janusza Radziwiłłów ” oraz autorskie czytanie poezji Anny Piwkowskiej / Sala Biała, Pałac w Nieborowie

12.03.2017
10:00- 16:00 Otwarcie pawilonu „Muzeum na kółkach”/ Główny podjazd przy Pałacu w Nieborowie
10:00- 18:00 Wystawa „Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata”/ Sień Główna, Pałac w Nieborowie

13.03.2017
10:00- 16:00 Otwarcie pawilonu „Muzeum na kółkach”/ Główny podjazd przy Pałacu w Nieborowie
10:00- 18:00 Wystawa „Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata”/ Sień Główna, Pałac w Nieborowie

Od 15 do 18 marca pawilon wystawowy Muzeum na kółkach zatrzyma się na Nowym Rynku w Łowiczu. Poniżej harmonogram wydarzeń towarzyszących:
15.03.2017
10.30-11.00 Inauguracja projektu przy pawilonie wystawowym „Muzeum na kółkach”, Nowy Rynek
10.00-18.00 Godziny otwarcia pawilonu wystawowego „Muzeum na kółkach”, Nowy Rynek
11.00-14.00 Wycieczka śladami łowickiej społeczności żydowskiej (zbiórka przy pawilonie wystawowym „Muzeum na kółkach”, Nowy Rynek)
18.00-20.00 Seans filmu „Hummus”, kino Fenix, ul. Podrzeczna 20
10.00-16.00 Wystawa „Z narażeniem życia – Polacy ratujący Żydów z Zagłady”, Muzeum w Łowiczu, Stary Rynek 5/7

16.03.2017
9.00-17.00 Godziny otwarcia pawilonu wystawowego „Muzeum na kółkach”, Nowy Rynek
09.00 – 15.00 Warsztaty na ul. Zduńskiej - działania w przestrzeni miejskiej
11.00 – 12.45 Warsztaty wycinanki żydowskiej (1 grupa), Muzeum w Łowiczu, Stary Rynek 5/7 13.00 – 14.45 Warsztaty wycinanki żydowskiej (2 grupa), Muzeum w Łowiczu, Stary Rynek 5/7
17.00-19.00 Prelekcja p. Jakuba Petelewicza "Łowiccy Żydzi. Historia, Zagłada, Pamięd", Muzeum w Łowiczu, Stary Rynek 5/7
10.00-16.00 Wystawa „Z narażeniem życia – Polacy ratujący Żydów z Zagłady”, Muzeum w Łowiczu, Stary Rynek 5/7

17.03.2017
10.00-18.00 Godziny otwarcia pawilonu wystawowego „Muzeum na kółkach”, Nowy Rynek
09.00 – 15.00 Warsztaty na ul. Zduńskiej - działania w przestrzeni miejskiej, ul. Zduńska
10.00-11.00 „W świecie żydowskiej baśni” – spotkanie z żydowską literaturą dziecięcą Zespół Szkół z Oddziałami Integracyjnymi im. Jana Pawła II w Łowiczu, ul. Młodzieżowa 15
18.00-19.30 Koncert muzyki klezmerskiej w wykonaniu MazelTov Clarinet Qartet połączony z podsumowaniem projektu, Kino „Fenix”, ul. Podrzeczna 20
10.00-16.00 Wystawa „Z narażeniem życia – Polacy ratujący Żydów z Zagłady”, Muzeum w Łowiczu, Stary Rynek 5/7

Projekt ma na celu przypomnieć o współistnieniu społeczności polskiej i żydowskiej na przestrzeni tysiąca lat. Przez wieki Polska była najważniejszym ośrodkiem żydowskiego życia umysłowego, religijnego i kulturalnego. Żydzi stanowili 10 procent ludności Polski. Łowicz to jeden z najciekawszych żydowskich ośrodków na mapie Polski. W okresie I Rzeczpospolitej miasto posiadało przywilej zakazujący ludności żydowskiej osiedlania się w granicach miejskich. Dopiero w okresie zaboru Łowicz stał się miastem rządowym i Żydzi otrzymali pozwolenie na osiedlenie się.

Rewir żydowski powstał na zachód i północny zachód od Nowego Rynku. Około 1830 r. powstała pierwsza, drewniana synagoga w Łowiczu. Ze względu na jej zły stan techniczny rozebrano ją w 1871 r. i przystąpiono do budowy nowej, murowanej synagogi. Służyła łowickim Żydom do 1939 r. Po wybuchu II wojny światowej i wkroczeniu wojsk niemieckich synagoga została spalona, a w 1942 r. rozebrana.

W 1830 r. powstał w Łowiczu cmentarz żydowski. Grunty pod żydowską nekropolię przekazał wielki książę Konstanty sprawujący rządy w Księstwie Łowickim. Podczas okupacji niemieckiej cmentarz stał się miejscem kaźni ludności żydowskiej i polskiej. Do dziś zachowała się część macew, które w czasie wojny używane były do regulacji rzeki Bzury, a po wojnie stały się materiałem kamieniarskim, użytym przy budowie pomnika przyjaźni polsko-radzieckiej. Odzyskane macewy, po rozebraniu pomnika w 1991 r., powróciły na odnowiony cmentarz łowicki. Wraz z wkroczeniem wojsk niemieckich do miasta we wrześniu 1939 r., rozpoczęły się prześladowania ludności żydowskiej.

W kwietniu 1940 r. zaczęła się budowa muru, oddzielającego getto od strony „aryjskiej”. W ten sposób zamknięto ok. 8 tys. osób, a następnie wywieziono je do getta w Warszawie. W Muzeum w Łowiczu urządzono Izbę Pamięci Żydów Łowickich, która przybliża historię społeczności żydowskiej w Łowiczu – od momentu ich osiedlania się w mieście, poprzez powstanie i intensywny rozwój gminy żydowskiej, aktywny udział w społeczno-gospodarczym życiu miasta w XIX i XX w., aż do ostatecznej Zagłady.