RIO z zastrzeżeniami do przetargu na przebudowę oczyszczalni ścieków w Łowiczu

Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi dopatrzyła się nieprawidłowości w przetargu na przebudowę oczyszczalni ścieków w Łowiczu – zadanie IA. Zdaniem przewodniczącego komisji przetargowej Janusza Michalaka wykonawca inwestycji, firma Fambud ze Skierniewic, został wyłoniony zgodnie z prawem.

RIO w Łodzi przeprowadziła w tym roku kompleksową kontrolę gospodarki finansowej i zamówień publicznych w mieście Łowiczu. Kontrolą objęto zagadnienia z lat 2020-2021.

W październiku ratusz otrzymał wystąpienie pokontrolne. Jak wskazano w 25-stronicowym dokumencie, stwierdzone w wyniku czynności kontrolnych nieprawidłowości i uchybienia wynikały z nieprzestrzegania obowiązujących przepisów prawa lub ich wadliwej interpretacji.

Wykazane nieprawidłowości dotyczyły różnych zagadnień, m.in. ewidencji księgowej i sprawozdawczości, udzielonych dotacji czy udzielonych zamówień publicznych i realizacji inwestycji.

Kontrolujący dopatrzyli się m.in. uchybień w przetargu na przebudowę i rozbudowę oczyszczalni ścieków w Łowiczu – zadanie IA.

Przetarg na to zadanie został rozstrzygnięty w listopadzie 2019 roku. O zamówienie ubiegały się cztery firmy, a najkorzystniejszą ofertę na kwotę nieco ponad 57,8 mln zł złożyła spółka Fambud ze Skierniewic. I to ta firma wygrała przetarg.

W wystąpieniu pokontrolnym RIO wskazano, że jednym z warunków wyszczególnionych w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia było posiadanie przez oferentów określonego doświadczenia.

Zgodnie z zapisami SIWZ, wykonawca musiał wykazać, że w ciągu 10 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres działalności był krótszy – w tym okresie, wykonał co najmniej jedną robotę polegającą na budowie, rozbudowie lub przebudowie oczyszczalni ścieków o minimalnej wydajności Qśrd 8.000 m3/d.

Spółka Fambud w postępowaniu przetargowym powołała się na rozbudowę oczyszczalni ścieków w Kutnie. Do oferty załączyła referencje z 2015 r. wystawione przez kutnowską Grupową Oczyszczalnię Ścieków sp. z o.o.

Z tego dokumentu wynikało, że zadanie to zostało zrealizowane w ramach konsorcjum spółki Fambud i Przedsiębiorstwa Ochrony Środowiska EKOCOMP, które występowały jako partnerzy konsorcjum. Liderem konsorcjum była spółka EKO-MTK w Brwinowie.

Kontrolujący z RIO przywołali pogląd wyrażony w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 1 lutego 2018 r., że „(...) w ramach zespołu podmiotów tworzących konsorcjum każdy z nich ma inny zasób doświadczenia i wiedzy, gdyż realizuje swoje zadania na różnych odcinkach i z różnym zaangażowaniem”.

Zdaniem NSA wykonanie zadania przez konsorcjum nie jest faktycznym wykonaniem zadania przez danego wykonawcę.

W wystąpieniu pokontrolnym zwrócono również uwagę na opinię Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych z 6 maja 2019 r. Prezes UZP podkreślił, że członek konsorcjum nabywa wyłącznie doświadczenie związane z wykonaniem prac jakie wykonywał samodzielnie albo przy pomocy podwykonawców, nie nabywa jednak doświadczenia odnośnie do prac wykonanych przez innych konsorcjantów.

RIO w toku kontroli stwierdziło, że miasto Łowicz nie podjęło działań w celu ustalenia faktycznego udziału firmy Fambud w rozbudowie oczyszczalni w Kutnie.

- W konsekwencji uznać należy, że wykonawca – spółka Fambud nie wykazał spełnienia warunków udziału w postępowaniu i – na tym etapie – podlegał wykluczeniu na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy prawo zamówień publicznych – czytamy w wystąpieniu pokontrolnym RIO.

Kierownik Jednostki Realizującej Projekt modernizacji łowickiej oczyszczalni ścieków odpowiadając na tę nieprawidłowość wyjaśnił, że komisja przetargowa przyjęła przedstawione referencje i uznała spełnienie warunków udziału w postępowaniu na podstawie przedstawionego wykazu robót jako oświadczenia woli.

- W ówczesnym stanie prawnym, jak i orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej, referencje wystawione na podmiot wspólny były przynależne dla wszystkich uczestników podmiotu wspólnego, bez względu na ich udział w realizacji zadania budowlanego – czytamy w wyjaśnieniach.

Miasto wskazało ponadto, że pozostałe firmy biorące udział w przetargu nie wniosły odwołania od wybranej oferty.

Do wyjaśnień wysłanych do RIO załączono także pismo firmy Fambud poświadczające, że spółka była zaangażowana w realizację całej inwestycji w Kutnie.  

- To, że RIO przytacza stanowisko prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, to jest żaden argument, ponieważ te stanowiska nie były wtedy znane ani nam, ani nikomu innemu, nie były jeszcze publikowane – uważa Janusz Michalak, przewodniczący komisji przetargowej rozstrzygającej przetarg na przebudowę oczyszczalni.

Jak tłumaczył dyrektor Zakładu Usług Komunalnych w Łowiczu na listopadowej sesji rady miasta, komisja opierała się na stanowiskach Urzędu Zamówień Publicznych przytaczanych przez przedstawiciela firmy, która zajmuje się prawną obsługą spraw związanych z modernizacją oczyszczalni ścieków.

- Naszym zdaniem postąpiliśmy zgodnie z prawem – stwierdził Janusz Michalak.

RIO wskazało również, że wadia wniesione przez oferentów tego samego postępowania zostały zwrócone po upływie prawie trzech miesięcy od wyboru najkorzystniejszej oferty, choć zgodnie z prawem powinny zostać przelane na konto uczestników niezwłocznie po wyborze oferty.