150 rocznica wybuchu Powstania Styczniowego

Stowarzyszenie Historyczne im. 10 Pułku Piechoty w Łowiczu, PTTK Oddział w Łowiczu, Urząd Miejski w Łowiczu i Gmina Bolimów serdecznie zapraszają wszystkich do wzięcia udziału obchodach 150 rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego i tym samym uczczenia pamięci poległych powstańców. 

    W związku z rocznicą wybuchu powstania, który był narodowym zrywem Polaków przeciwko Imperium Rosyjskiemu, przygotowano szereg imprez nawiązujących do wydarzeń sprzed 150 lat. Wśród nich będzie inscenizacja historyczna przygotowana przez łowicką „dziesiątkę”, wystawy, film, spotkania, wykłady oraz Rajd Szlakiem Powstańców po Puszy Bolimowskiej. Dla uczniów łowickich szkół zorganizowany zostanie konkurs z wiedzy o Powstaniu Styczniowy, przygotowany przez PTTK.    AKADEMIA I WYKŁADY  Obchody rozpoczną się w samo południe, 18 stycznia 2013 r., Akademią w auli Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1 im. 10 Pułku Piechoty w Łowiczu przy ul Podrzecznej 30. Podczas spotkania przygotowanego przez uczniów szkoły, będzie można wysłuchać dwóch wykładów. Zbigniew Zagajewski (10 PP) przedstawi temat „Łowicz i okolice w Postaniu Styczniowym”, a Zdzisław Kryściak (PTTK) „Symbole Powstania Styczniowego”.   MARSZ PAMIĘCI i INSCENIZACJA HISTORYCZNA 1863 r.  Następnego dnia, 19 stycznia, na łowickich ulicach spotkamy członków „dziesiątki”” i przewodników PTTK, którzy będą rozdawać „Odezwy do mieszkańców!”, zachęcając ich do udziału w obchodach 150 rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego oraz obejrzenia Inscenizacji Historycznej 1863 r., która zaprezentowana zostanie tego samego dnia na Starym Rynku o godz. 16.00. Po Inscenizacji wszyscy uczestnicy wydarzenia przejdą uroczyście w marszu pamięci ulicami Podrzeczną i Bielawską pod pomnik Powstańców 1863 r. na Nowy Rynek. Tam przedstawiona zostanie historia stracenia dwóch powstańców, Adolfa Szoppego i Wincentego Bunszusa, biorących udział w walkach, 7 lutego 1863 r., na terenie Puszczy Bolimowskiej. Oddział powstańczy pod dowództwem Władysława Stroynowskiego stoczył wówczas z wojskami rosyjskimi, bohaterską i nierówną walkę.   Ważne, aby na Inscenizację i marsz pamięci przynieść ze sobą znicze. Na zakończenie zostanie z nich ułożona data 1863.    PROJEKCJA FILMU „SZWADRON”  We wtorek, 22 stycznia 2013 r. uczniowie łowickich szkół, będą mogli obejrzeć w kinie Fenix projekcję filmu „Szwadron”. Akcja filmu rozgrywać się będzie w roku 1863 na ziemiach zaboru rosyjskiego. Bohaterem "Szwadronu" jest pochodzący ze szlacheckiej rosyjskiej rodziny młody baron Fiodor Jeremin. Wstępuje on na ochotnika do szwadronu dragonów, chcąc zaimponować dziewczynie, w której zakochał się bez wzajemności. W Polsce wybucha powstanie, Jeremin zgłasza się do oddziału wysłanego do jego stłumienia. Wydaje mu się, że Polacy pokonani zostaną z łatwością, a on bez większego wysiłku zdobędzie stopień oficerski, ordery, łupy i sławę bohatera… Film wyświetlany będzie w godz. 9.00 i 12.00.   WYSTAWA FOTOGRAFII POWSTAŃCZEJ W FOTO ART GALERII EKSPOZYCJA 34  Darmowa projekcja filmu powtórzona będzie w sobotę 26 stycznia 2013 r. dla wszystkich chętnych. Szczególnie honorowane będą jednak te osoby, który o godz. 12.00 przyjdą tego dnia na otwarcie wystawy do Foto Art. Galerii EKSPOZYCJA 34, mieszczącej się w bramie kamienicy przy ul. Zduńskiej 34. W galerii zaprezentowane zostaną fotografie powstańcze z kolekcji Władysława Tarczyńskiego, udostępnione przez Muzeum w Łowiczu. Warto obejrzeć te wystawę, gdyż fotografie w takiej ilości będą prezentowane po raz pierwszy. W czasie wernisażu będą rozdawane specjalne zaproszenia na projekcję filmu „Szwadron”.    WYSTAWA W GOK W BOLIMOWIE „POWSTANIE STYCZNIOWE 1863 – 150 ROCZNICA  W czwartek 7 lutego 2013 r. o godz. 13.00 w Gminnym Ośrodku Kultury zostanie otwarta kolejna, bardzo ciekawa wystawa ukazująca Powstanie Styczniowe. Znajdą się na niej nie tylko zdjęcia, ale także przedmioty pochodzące z powstania.    RAJD SZLAKIEM POWSTAŃCÓW STYCZNIOWYCH Kulminacją obchodów 150 rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego na Ziemi Łowickiej będzie, 10 lutego 2013 r. o godz. 11.00, uroczysta msza święta przy pomniku Powstańców na Mogiłach oraz przejście szlakiem Powstańców po Puszczy Bolimowskiej w obecności łowickiego przewodnika PTTK. Po mszy odbędzie się inscenizację historyczna 1863 r. przygotowana przez Stowarzyszenie Inicjatywa Ziemi Bolimowskiej. Tradycyjnie zostanie zorganizowane ognisko nad brzegiem rzeki Rawki połączone z pieczeniem kiełbasek. Na Mogiły, będzie można dotrzeć specjalnym autobusem, który wyruszy o o godz. 9.00 spod ratusza miejskiego w Łowiczu. Szczegółowe informacje na temat rajdu pojawią się na plakacie rajdowym.   Dopełnieniem łowickich obchodów, będzie wyjątkowa wystawa „Gloria victis” przygotowana przez Marka Wojtylaka, historyka i kierownika Archiwum Państwowego m. st. Warszawy Oddział w Łowiczu. Prezentować ona będzie oryginalne dokumenty oraz ich wydruki z zasobu archiwalnego, dotyczące tematyki powstania oraz obchodów rocznic jego wybuchu. Uroczyste otwarcie wystawy odbędzie się 22 lutego o godz. 12.00 w siedzibie Archiwum przy ul 3 maja.    Obchodom towarzyszyć będą różnego rodzaju wydawnictwa. Stowarzyszenie im. 10 Pułku Piechoty w Łowiczu i Gminny Ośrodek Kultury w Bolimowie wyda okolicznościowe pocztówki. W marcu ukaże się wydana przez Drukarnię "Łowiczanka" w Łowiczu książka dra Jana Wegnera „Łowicz i okolice w Powstaniu Styczniowym” z przedmową i pod redakcją M. Wojtylaka. W publikacji, która będzie II wydaniem pracy J. Wegnera z 1983 r., znajdą się zdjęcia i skany dokumentów od osób prywatnych oraz z zasobu Archiwum Państwowego w Łowiczu.    Specjalnie na rocznicę Warsztat Garncarski Rodziny Konopczyńskich z Bolimowa przygotuje 150 pamiątkowych, glinianych odlewów medali z herbem powstańczym, zaprojektowanych przez grafika Jacka Rutkowskiego.    ZACHĘCAMY DO UDZIAŁU W TYCH SZCZEGÓLNYCH WYDARZENIACH I UCZCZENIU PAMIĘCI POWSTAŃCÓW!      POMNIKI POWSTAŃCÓW NA NOWYM RYNKU i ULICY POWSTAŃCÓW 1863 W ŁOWICZU  W Łowiczu znajdują się dwa pomniki poświęcone Powstańcom Styczniowym. Pierwszy, na Nowym Rynku, a wystawiony został w 1933 r. staraniem Komitetu Wykonawczego obchodu 70 rocznicy Powstania Styczniowego. Upamiętnia dwóch powstańców straconych w 1863 roku przez Rosjan: Wincentego Bunszusa i Adolfa Szoppego, biorących udział w walkach stoczonych, 7 lutego 1863 r., na terenie Puszczy Bolimowskiej. Stoi w miejscu kaźni Adolfa Szoppego (Wincent Bunszus został rozstrzelany na łąkach Kostka – obecnie ul. Powstańców 1863 roku.) Niegdyś w tym miejscu stała szubienica. Forma pomnika to głaz narzutowy umieszczony na murowanej platformie. Na głazie umieszczono tablice z tekstem: „Miejsce stracenia powstańców 1863. Ku uczczeniu pamięci straconych z rąk zbirów moskiewskich kamień ten w 70 – ta rocznicę powstania kładzie: Społeczeństwo łowickie 1933”.    Drugi pomnik powstańców stoi przy ul. Powstańców 1863 r. w bezpośrednim sąsiedztwie skrzyżowania z ul. Gen. W Sikorskiego. Pierwotnie w tym miejscu stał wystawiony w 1917 r. drewniany krzyż znaczący mogiłę straconych powstańców. Jak wspomina w „Wiadomościach Historycznych” Władysław Warczyński, naoczny świadek tego wydarzenia, grupa konnych żołnierzy dotąd jeździła końmi po mogile, aż całkowicie zostanie zatarte miejsce ich pochowku. Mieszkańcy Łowicza jednak doskonale pamiętali o grobie powstańców. Jeszcze tego samego dnia jedna z dziewcząt zaniosła w to miejsce naręcze kwiatów, za co została aresztowana i zmuszona pod strażą sprzątać łowickie ulice. Inny mieszkaniec za postawienie na mogile na szybko sporządzonego krzyża został okrutnie pobity. Przed 1914 r., kiedy przeprowadzano drogę publiczną od traktu bitego łowicko-łódzkiego do stacji drogi żelaznej łowicko-kaliskiej, przy kopaniu rowów znaleziono dwie zbite skrzynie z niestrawionymi jeszcze kośćmi: były to zwłoki wyżej wspomnianych skazańców, więc potajemnie wyjęto je i złożono na cmentarzu Emaus w grobie innego zabitego powstańca pod Bolimowem, Karola Majera.    Na miejscu dawnej mogiły wystawiono staraniem żołnierzy 10 Pułku Piechoty pomnik, który w czasie II wojny Światowej, dokładnie w 1939 r., został zburzony przez hitlerowców. Ocalał tylko krzyż ozdobiony wieńcem z metalowych liści dębu, wieńczący jego konstrukcję. Po wojnie pomnik został odbudowany i do dziś stoi przy ulicy wspomnianej ulicy. Na pomniku znajduje się tablica z napisem „Ku uczczeniu Pamięci straconych w tym miejscu powstańców Wincentego Bunszusa i Adolfa Szoppego”. Tablicę umieszczono w 1963 roku.    Tekst: Jacek Rybus  Opracowanie na podstawie źródeł: Dr Jan Wegner „Łowicz w Powstaniu Styczniowym” Władysław Tarczyński „Wiadomości Historyczne” Romuald Oczykowski „Przechadzka po Łowiczu”