Endometrioza – co to jest i jak ją zdiagnozować?

Endometrioza to schorzenie dotykające kobiet w wieku rozrodczym, które powoduje szereg dolegliwości i znacząco wpływa na jakość życia. Charakteryzuje się obecnością komórek błony śluzowej macicy (endometrium) w miejscach, gdzie normalnie nie powinny występować, co prowadzi do stanów zapalnych, bólu oraz problemów z płodnością. Przeczytaj, w jaki sposób diagnozowana jest endometrioza.

Endometrioza to przewlekła choroba, w której komórki endometrium, normalnie obecne tylko w jamie macicy, znajdują się w innych częściach ciała, takich jak jajniki, jajowody, a nawet narządy wewnętrzne, takie jak jelita czy pęcherz moczowy. Te komórki reagują na cykle hormonalne, co prowadzi do ich cyklicznego wzrostu i krwawienia, jednak w miejscach, gdzie nie mają ujścia. To powoduje ból, stany zapalne oraz tworzenie się zrostów. Mimo postępu w medycynie, przyczyny endometriozy wciąż pozostają nie do końca poznane.

Objawy endometriozy mogą być różne i często są mylone z innymi dolegliwościami. Najczęstsze z nich to:

• ból menstruacyjny, który może być znacznie intensywniejszy niż standardowe bóle miesiączkowe,
• ból podczas stosunku,
• problemy z płodnością, trudności z zajściem w ciążę,
• krwawienia między miesiączkami lub krwawienia podczas stosunku,
• inne dolegliwości: wzdęcia, bóle brzucha, problemy z oddawaniem moczu oraz zmiany w rytmie wypróżnień.

Diagnostyka endometriozy jest procesem złożonym. Pierwszym krokiem jest szczegółowy wywiad, w którym lekarz pyta o objawy, historię menstruacyjną oraz ewentualne problemy z płodnością. Ważne jest, aby pacjentka dokładnie opisała swoje dolegliwości, co może pomóc lekarzowi w postawieniu wstępnej diagnozy. Następnie ma miejsce badanie ginekologiczne, podczas którego lekarz ocenia narządy rodne, zwracając uwagę na ewentualne zgrubienia, bolesność oraz inne nieprawidłowości. W niektórych przypadkach może być konieczne wykonanie badania wziernikowego. 

Lekarz zlecić może badanie endometriozy z krwi. W badaniu tym ocenia się poziom markerów CA125 i BDNF. Wzrost pierwszego z nich obserwuje się szczególnie w trzecim i czwartym stadium zaawansowania endometriozy (ASRM III/IV); drugiego – głównie w stadium pierwszym i drugim (ASRM I/II). Cennych informacji diagnostycznych dostarczają badania obrazowe. Ultrasonografia, zarówno przez brzuch, jak i dopochwowa, może pomóc w identyfikacji torbieli endometrialnych. Rezonans magnetyczny dostarcza bardziej szczegółowych informacji o lokalizacji i rozległości zmian endometrialnych. Laparoskopia, uznawana za „złoty standard” w diagnostyce endometriozy, pozwala na bezpośrednie obejrzenie narządów rodnych i pobranie wycinków do dalszej analizy.

Endometrioza to złożona choroba, która wymaga odpowiedniej diagnostyki i leczenia. Wczesne rozpoznanie oraz skuteczne leczenie mogą znacząco poprawić jakość życia pacjentek. Warto zwracać uwagę na objawy i nie bagatelizować ich, ponieważ im szybciej zostanie postawiona diagnoza, tym większe szanse na skuteczne leczenie.