Łowiczanin w ekipie, która dokonała historycznego odkrycia pod Iłowem (foto)

W okolicach Iłowa, w powiecie sochaczewskim, doszło do niezwykłego odkrycia. W niedzielę, 9 marca, członkowie Sochaczewskiej Grupy Odkrywców Historii natrafili na zakopaną bańkę, w której znajdował się fragment sztandaru 68. Pułku Piechoty, zaginiony podczas Bitwy nad Bzurą w 1939 roku.

Pułk ten należał do 17. Dywizji Piechoty Armii „Poznań”, walczącej we wrześniu 1939 roku również o ziemię łowicką. W wyniku intensywnego bombardowania oraz niemieckiego okrążenia oddział został całkowicie rozbity.

Według powojennych relacji żołnierzy, sztandar miał zostać ukryty w skrzyni wraz z kasą pułkową w rejonie wsi Budy Stare koło Iłowa.

– To wyjątkowe znalezisko ze względu na rzadkość odkryć sztandarów z kampanii wrześniowej oraz upływ 86 lat od wydarzeń wojennych, powiedział Sebastian Jóźwicki, członek SGOH.

We wtorek, 11 marca, sztandar został wydobyty przez pracowników Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Jego stan jest bardzo zły, dlatego specjaliści z Pracowni Konserwacji Tkanin podejmą się trudnej misji ratunkowej.

– Ocalenie tego zabytku to ogromne wyzwanie, ale podejmiemy wszelkie starania, by przywrócić mu dawny blask, zaznaczył Jakub Wojewoda z MWP.

Odkrycie sztandaru 68. Pułku Piechoty to nie tylko ważne wydarzenie dla historyków i badaczy II wojny światowej, ale także symboliczne upamiętnienie polskich żołnierzy walczących nad Bzurą.

Historia tej jednostki sięga 21 stycznia 1919 roku, gdy w Poznaniu rozpoczęto formowanie 1 pułku rezerwowego Strzelców Wielkopolskich, 15 marca przekształconego w 10 pułk Strzelców Wielkopolskich. Ostatecznie nazwę ustalono 1 lutego 1920 roku jako 68 pułk Piechoty.

Jednostka brała udział w Bitwie Warszawskiej, do której doszło w sierpniu 1920 roku, natomiast we wrześniu 1939 roku pułk wziął udział w bitwie nad Bzurą. Po rozbiciu, część żołnierzy przedarła się do Warszawy i wzięła udział w obronie stolicy.

Pułk początkowo miał sztandar przekazany 30 grudnia 1918 roku, który wykonany został przez Zofię Plucińską i Wiktorię Wojciechowską, który w 1919 roku został zastąpiony przepisowym znakiem ufundowanym przez państwa Wadzyńskich z Poznania.

W 1928 roku ten sztandar zastąpił kolejny, wręczony tym razem przez prezydenta RP Ignacego Mościckiego.

W czasie walk wrześniowych część jednostek wojskowych niszczyła swoje znaki, by nie dostały się w ręce żołnierzy niemieckich, inne ukrywano. Części nie odnaleziono do dziś.