Na czym pisano, gdy nie było papieru?

Młodzież Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 uczestniczyła dziś, 12 maja w prelekcji zatytułowanej „Od glinianej tabliczki do płyty CD – historia zapisu informacji na różnych nośnikach”.

Ciekawy wykład odbył się dziś w siedzibie Powiatowej Biblioteki Publicznej, wygłosiła go Magdalena Barlak – pracownik biblioteki. Prelegenta w treściwy sposób omówiła materiały poprzedzające współczesny papier, na których zapisywano różnego rodzaju znaki i symbole. Przypisywano im często magiczne znaczenie.

Najstarsze znaki wyryto w kościach, muszlach, kości słoniowej oraz nefrycie. W Chinach około 1700 lat przed naszą erą odkryto pancerz żółwia, który pokryty był rysunkami. Do zapisu informacji używano również kamieni, drewna czy płytek glinianych. Pierwotne obrazki najstarszego pisma chińskiego znajdują się na wstęgach jedwabnych.

Do najbardziej znanych poprzedników papieru należą papirus i pergamin. Papirus znany był już z starożytnym Egipcie w II w. p.n.e. Wyrabiany w włókien rośliny cibory służył jako element płatniczy. Jego produkcja objęta była tajemnicą. Pergamin zaś wyrabiany był ze skór zwierzęcych. Najprawdopodobniej pochodzi od miasta Pergamon w Azji Mniejszej. Co istotne pergamin mógł być wykorzystywany wielokrotnie. Stare zapisy usuwano za pomocą pumeksa (ścierano je). Jego produkcja możliwa była w dowolnym kraju.

Magdalena Barlak opowiedziała także o współczesnym papierze, który wynaleziony został na Dalekim Wschodzie około 105 r. n.e. - Pierwszy papier wysokogatunkowy wyrabiany był ręcznie ze szmat lnianych, bawełnianych i konopnych, czerpany na sicie i formowany w arkusz – mówiła prelegentka.
Tajemnica jego wyrobu była strzeżona przez prawie 700 lat, a zdradzili ją jeńcy chińscy, którzy pojmani zostali przez Arabów. Tajemnica ta powoli docierała do kolejnych krajów, by w III w. n.e. najlepszy jakościowo okazał się papier japoński. Do Polski papier dotarł około XV wieku.

Dziś w dobie komputerów, tabletów i telefonów komórkowych zapis informacji nie sprawia nam najmniejszych problemów. Do lamusa odeszły już dyskietki, a zastąpiły je płyty CD oraz pen-drive.