Paluch koślawy potocznie zwany halluksem

Wielu chorych koślawość palucha określa jako bolesne zgrubienie lub guzek po stronie przyśrodkowej palucha tzw. bunion. To zgrubienie to zmiany zapalne kaletki maziowej, które po pewnym czasie dają objawy bólowe oraz ograniczenie funkcjonalności stopy.

Stopa staje się zdeformowana a chód zaburzony. Przyczyną powstania palucha koślawego są: uwarunkowania genetyczne, uwarunkowania anatomiczne, konflikt stopy z obuwiem, nadwaga, wieloletni, stojący tryb pracy.

Paluch koślawy dotyka około 33% ludzi chodzących w obuwiu. Częściej problem ten dotyczy kobiet niż mężczyzn. Spowodowane jest to noszeniem butów na wysokim obcasie i ze zwężającymi się przodami.

Budowa anatomiczna stopy ma również wpływ  na tworzenie się haluksa, to znaczy koślawienie piety oraz płaskostopie zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia palucha koślawego.

Ważnym czynnikiem ryzyka  wystąpienia patologii jest uwarunkowanie genetyczne. Przede wszystkim w linii żeńskiej: babcia-matka-pacjentka. Często haluks towarzyszy zmianom reumatoidalnym zapaleniom stawów  czy łuszczycowym. Również zaburzenia nerwowo - mięśniowe, występujące w dziecięcym porażeniu mózgowym, udarze mózgu czy w porażeniach spastycznych, nie pozwalają na ustawienie w neutralnej pozycji palucha.

Główną przyczyną wystąpienia palucha koślawego jest czynnik zewnętrzny. Czyli konflikt stopy z obuwiem. Modne buty nie zawsze są najlepsze  dla stopy. Stopa dopasowuje się do buta i zmienia się z jednostki czynnej na jednostkę bierną. Tym samym dochodzi do osłabienia aparatu więzadłowo-mięśniowego.

Gdy zauważymy pierwszy ból palucha bądź małe zmiany w postaci delikatnego odchylenia osi palucha oraz pogorszenie funkcji stopy powinniśmy zgłosić się do ortopedy  który powinien doradzić jakie wkładki czy kliny będą najlepsze i jak je  stosować.

Leczenie zachowawcze opiera się na stosowaniu specjalnych wkładek  na noc i na dzień. W czasie dnia uzyskujemy lepszą korekcję gdyż stopa cały czas pracuje.

Bardzo ważne jest dobranie odpowiedniego obuwia. Buty muszą być wygodne, dopasowane odpowiednio do stopy. Nie mogą być ciasne ani wąskie z przodu. Najlepiej aby były na niskim obcasie albo całkiem płaskie. Buty powinny być wykonane z przewiewnego materiału tak aby stopa się nie pociła. Podeszwa powinna być miękka i wyprofilowana . Warto jest w ciągu dnia  zmieniać kilka razy buty, aby obciążać różne fragmenty stopy.

Dobre efekty przynoszą regularne ćwiczenia w ciągu dnia stóp i palców np. chwytanie  palcami boso małych przedmiotów, chodzenie na palcach boso po różnym podłożu, na przemian raz  miękkim raz twardym, zwijanie palcami stóp ręcznika, codzienna aktywności fizyczna np. pływanie, jazda na rowerze.

Można również skorzystać z zabiegów rehabilitacyjnych fizykalnych które zmniejszą dolegliwości bólowe i działają przeciw zapalnie. Do takich zabiegów zaliczymy: laser biostymulujący, ultradźwięki, lampę sollux, jonoforezę lub fonoforezę z żelu 1% przeciwzapalnego, galwanizację przeciwbólową anodową, pole magnetyczne, masaż wirowy oraz ćwiczenia i taping palucha.

Leczenia zachowawcze nie usunie powstałej deformacji jedynie co może spowolnić proces koślawienia palucha i złagodzić towarzyszący ból. Przyczyną słabych efektów leczenia zachowawczego jest to, że pacjenci zgłaszają się do lekarza dopiero wtedy gdy ból jest nie do zaniesienia, a deformacje  kostne są na tyle utrwalone gdzie  ćwiczenia i odpowiednie obuwie nie są wstanie  ich skorygować.

Obecnie wiele osób decyduje się na operacyjną korekcję palucha koślawego. Decyzja o zabiegu podejmowana jest ze względów kosmetycznych, jak i z powodu silnych dolegliwości bólowych przodostopia.

Zespół Lekarzy POZ przy MediCenter